Archetypy i zakazy Archetypy nadają sens naszemu życiu jako jego fundament. Archetypy zawierają również cień, czyli elementy skrywane. Archetypy mówią rownież o zagrożeniu. Zagrożenie może mieć wymiar czysto symboliczny lub rytualny. Jeśli wraz z budzącymi się pragnieniami dziecka, ktoś mu ich zabronił – wówczas zakaz będzie rzutowany na wszystkie zjawiska tej kategorii. Nie wolno sprzeciwiać […]
Judasz i kłamstwo Judasz – wciąż zadziwia jego dramatyczna historia. Judasz symbol zdrady i kłamstwa. Ilekroć zastanawiamy się jak to możliwe, że jakaś osoba publiczna jawnie kłamie, zaprzecza ewidentnym faktom – możemy mieć do czynienia z efektem Judasza. Sądzimy, że to niebywałe zaprzeczać własnym słowom, wierzyć w nieprawdopodobieństwa, poświadczać nieprawdę – a jednak. Efekt Judasza […]
Duch W ostatnią niedzielę 4 czerwca w kościołach chrześcijańskich obchodzono Zielone Świątki. Jest to ludowa nazwa Zesłania Ducha świętego. Apostołowie w 7 tygodni po Wniebowstąpieniu Jezusa zebrali się w tym samym wieczerniku, w którym nieświadomi jeszcze dalszych wydarzeń, ucztowali po raz ostatni ze swoim Mistrzem. W internecie można było spotkać zapytania nieco zawstydzające w nominalnie […]
Postracjonalizacje Judasz w jednej z ewangelicznych wersji wprost dopytuje Mistrza czy Jego zdaniem jest zdrajcą. Uzyskuje jednoznaczną odpowiedź. Tak, ty jesteś. Zebrani na wieczerzy postracjonalizują wypowiedź Jezusa. Postracjonalizują, czyli po wydarzeniu dodają uzasadnienia, które mają wyjaśnić w sposób racjonalny – a zarazem najbardziej oczywisty – podjęte decyzje. Sądzą zatem, że rabbi zleca jakieś zadanie swemu […]
Aktualność zdrady Możemy dopatrywać się w dawnej historii Judasza, która liczy sobie ponad dwa tysiące lat, archetypowej mądrości, która jak w lustrze odbija nasze mechanizmy nieświadome – zarówno te dotyczące nieświadomości zbiorowej, czyli nieświadomości tła społecznego, jak i nieświadomości indywidulanej, czyli przejawiającej się w życiu psychicznym każdego człowieka.
Zmiana tła Aby lepiej zrozumieć sytuację psychologiczną zmieńmy tło. Przenieśmy wieczerzę Paschy do Polski i wyobraźmy sobie, że trwa równie ważna co dla Żydów wieczerza paschalna, nasza, polska Wigilia w noc Bożego Narodzenia. Odbywa się znany wszystkim rytuał – z choinką i potrawami, siankiem, opłatkiem i kolędami, są prezenty, śnieżnobiały obrus, świece i słodycze. Kulminacyjny […]
Archetyp zdrady jest tak złowrogi i groźny (dlatego musi pozostawać nieświadomy), że nie znalazł miejsca w liturgii katolickiej w czasie mszy. Jest w niej przebieg wieczerzy, są okrutne szczegóły śmierci Jezusa, jest nawet Jego oprawca i sędzia Piłat (w samym Credo), pojawia się piekło i szatan lecz nie ma zdrajcy Judasza. Dlaczego? Tło zdrady Otóż […]
Jezus o wszystkim wiedział. Jednakże o zdradzie Judasza wiedzieli też zebrani w wieczerniku apostołowie. Z jakiego powodu Jezus dzieli się tą dramatyczną wiedzą, wskazuje winnego, jednocześnie wiedząc, że (w kategoriach teologicznego wyjaśnienia) nic Jego losu nie może odwrócić. Idzie na smierć. Realizuje plan boży. Po co w takim razie wyjawia zdrajcę? Dlaczego o tym mówi? Dlaczego, w […]
Historia o Judaszu to opowieść o determinacji, o sile wpływu, którą starożytni Grecy nazwaliby fatum lub wyrokiem dajmona. Mojry (lub rzymskie Parki) tkają nić losu, od nich zależy los każdego człowieka, lecz także losy świata. Współcześnie nie lubimy myśleć, że nasze życie zależy od przypadku, od ślepego trafu, układu gwiazd, lub wyroków boga, a jednocześnie […]
Opowieści biblijne, zwłaszcza te dotyczące ostatnich dni życia Jezusa, przepełnione są znaczeniami, których symbolika do dziś wpływa na nasze myślenie. Przesyca nieświadomość zbiorową, zawarta w archetypach, tworzy jej kanwę, na której współczesne wydarzenia przeplatają się jak osnowa. Na co dzień nie uświadamiamy sobie z jakich elementów utkana jest materia naszych skojarzeń i wartości – nie […]
Przyczyny zaparcia się Piotra wydają się psychologicznie uzasadnione i w gruncie rzeczy dość oczywiste inaczej jak postawa Judasza Iskarioty. Nocą Jezus został pojmany w Ogrodzie Oliwnym a dalsze wypadki potoczą się tak szybko, że nie będzie już szans na Jego uwolnienie. Za kilka godzin Rabbi będzie martwy. Nie ma żartów ani z rzymskim okupantem ani […]
Wielkanoc. Absorbuje nas jajeczko, śmigus dyngus, babki drożdżowe i żury, święconki i chrzany. Życzymy sobie nadziei i radości, wesołych świąt i obfitości, odnowy i zdrowia. Słyszymy również, że dla chrześcijanina to najważniejsze święta. Z jakiego powodu? Z powodu Zmartwychwstania – powtarzają księża za świętym Pawłem, który osobiście Jezusa nie znał (nie licząc cudownego objawienia na […]